Is Corona het enige virus dat ons bedreigt?

Het rondwaren van Covid-19 is een serieus en mondiaal probleem. Ik ben ervan overtuigd dat dit virus door de mens overwonnen zal worden. Daarnaast constateer ik nog twee gevaarlijke virussen waarbij het overwinnen nog meer energie van ons vergt. Deze virussen zijn een bepaalde wijze waarmee de media ons belagen en het voortdurend propageren van empathie.

Het dagelijkse nieuws

Stel dat je kinderen op een school zitten waar iedere dag korte berichten worden verteld waarvan niet duidelijk is wat wel waar is en wat niet. Daarbij wordt bovendien een techniek gebruikt om door middel van dramatisering deelgebieden extra te belichten waardoor het zicht op het totaal vertroebelt. Tot overmaat van ramp worden vragen opgeroepen waarbij hulpeloosheid, negatieve gevoelens en vijandigheid naar onduidelijke partijen de boventoon voeren. Dan kies je toch een andere school.

Toch laten wij ons iedere dag met dezelfde methodiek overdonderen en noemen dat ‘nieuws’. Jarenlang heb ik gedacht dat een dagelijkse portie nieuwsgaring goed is voor mijn algemene ontwikkeling maar steeds meer bespeur ik een afgrijselijke en pessimistische eenzijdigheid die in de vezels van de maatschappij leidt tot cynisme en misantropie. Deze wijze van berichtgeving ontneemt de mens een blik op de wereld die in zijn totaliteit nog steeds de moeite waard is om gezamenlijk aan te werken met haalbare resultaten. Dat je als individu nauwelijks kunt bijdragen aan een betere wereld is het meest gevaarlijke aan dit virus.

Empathie met een aandoenlijke medemens

Een nog gevaarlijker virus is het advies om mensen om ons heen aardig te vinden met wat we empathie noemen. Het zielige meisje, dat blonde slachtoffertje, die aandoenlijke bejaarde, de aardige dokter en nog veel meer. Paul Bloom (Against empathy) betoogt helder hoe empathie je beperkt tot een specifieke persoon of groep. “Terwijl je de emoties van een enkeling opzuigt verdwijnt de rest van de wereld naar de achtergrond.”

Vaccins

Liever pleit ik voor een levenswijze waarbij het schreeuwerige actuele nieuws naar de achtergrond verdwijnt en je de voorkeur geeft aan gedegen achtergrondinformatie waardoor je eigen kritisch vermogen het mogelijk maakt breder en eerlijker naar ontwikkelingen in je omgeving en de wereld te kijken.

Daarnaast wil ik wijzen op twee memorabele figuren die baanbrekend hebben nagedacht over het omgaan met andere mensen. In zijn ethica betoogt Emanuel Kant dat ware vriendschap een weg baant om de wereld te verbeteren. Met ware vriendschap beoogt hij niet het maatje met wie je het goed kunt vinden. Hij ziet ware vriendschap als een basishouding van alle mensen waarmee je elkaar met liefdevolle welwillendheid en wederzijds respect vertrouwen schenkt. Als iedereen zo met elkaar omgaat ontstaat er een betere wereld. Die andere figuur is Jezus Christus met zijn lijfspreuk: ‘Heb uw naaste lief als uzelf’ met zijn toelichting op de naaste: “Heb ook uw vijanden lief”

Beide heren maken het ons op het eerste gezicht niet makkelijk, maar wellicht is het proberen de moeite waard.

Concentratiekampen

Zie ik het verkeerd als de vluchtelingenkampen eigenlijk de nieuwe concentratiekampen zijn?

Wij laten daarbij de natuur eventueel geholpen door een virus als gaskamers functioneren.

En! We weten het.

Ik hoor het gebrom al, “Hoe haalt hij het in zijn hoofd.”

Daarom vraag ik aan de lezer om de regels nog eens rustig te lezen en even adem te halen.

Begin dan pas aan de veronderstelde verschillen met nazi Duitsland of de argumenten waarom het niet anders kan.

Allemaal goed doordachte legitieme argumenten om in de eerste plaats ons geweten te sussen.

Deze week sterft hij weer. Die man van “wat gij voor de minsten hebt gedaan.”

Goed van nature…

Is de mens van nature goed?

Graag zijn we geneigd deze vraag met ja te beantwoorden, hoewel nogal wat religies en levensbeschouwingen uitgaan van een getroebleerde menselijke natuur. De theorie over de erfzonde is daar een voorbeeld van.

Is de mens van nature goed?

Liever wil ik de vraag stellen: Is de mens van nature geneigd goed te handelen? Het blijkt dat er mensen zijn die een neiging hebben om goed te willen doen. Gaat dat vanzelf of komen beweegredenen om goed te handelen uit bepaalde bronnen.

Binnen de maatschappelijke discussie lijkt de schijn te bestaan dat gegoede mensen makkelijker goed handelen dan minder gegoeden. De westerse cultuur lijkt daarnaast een verplichting te voelen minder welvarende culturen te willen ondersteunen en ziet dat als een min of meer noodzakelijke goede daad.

Hele rijke mensen krijgen vaak een fase in hun leven waarbij ze goede doelen gaan steunen of zelf stichtingen of organisaties oprichten om goed te doen.

Is dit alles een gevolg van de gedachte dat de mens geneigd is goed te doen? Ik ben daar nog lang niet uit, ondanks Rutger Bregman.